23.04.2024

Η Μ. Εβδομάδα με μια ματιά.

15.04.2024

Ευαγγέλιο: Ιστορική διήγηση ή συμβολικό κείμενο;

(Με τον π. Νεκτάριο Καρσιώτη, ιεροκήρυκα του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών)

12.04.2024

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος

(π. Γεώργιος Δορμπαράκης)

(θεολόγος, φιλόλογος και εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής Καλλίπολης Πειραιά)

07.04.2024

Πορεία προς το Πάσχα, 

(π. Αλεξάνδρου Σμέμαν)

Η τρίτη Κυριακή των Νηστειών ονομάζεται «Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης». Στην αγρυπνία αυτής της μέρας, μετά από τη μεγάλη Δοξολογία, ο Σταυρός μεταφέρεται σε μια σεμνή πομπή στο κέντρο του ναού και παραμένει εκεί όλη την υπόλοιπη εβδομάδα οπότε στο τέλος κάθε ακολουθίας γίνεται προσκύνηση του Σταυρού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα του Σταυρού, που κυριαρχεί στην υμνολογία αυτής της Κυριακής, παρουσιάζεται όχι μέσα στα πλαίσια του πόνου αλλά της νίκης και της χαράς. Ακόμα δε περισσότερο οι Ειρμοί του Κανόνα της Κυριακής είναι παραμένει από την πασχαλινή ακολουθία, «Αναστάσεως ημέρα», και ο Κανόνας είναι παράφραση του αναστάσιμου Κανόνα (Σταυροαναστάσιμος Κανόνας).

Είναι εύκολο να διακρίνουμε το νόημα όλων αυτών. Βρισκόμαστε στη μέση της Μεγάλης Σαρακοστής. Από τη μια πλευρά η φυσική και πνευματική προσπάθεια, αν είναι συστηματική και συνεχής, αρχίζει να μας γίνεται αισθητή, το φόρτωμα να γίνεται πιο βαρύ, η κόπωση πιο φανερή. Έχουμε ανάγκη από βοήθεια και ενθάρρυνση. Από την άλλη πλευρά, αφού αντέξουμε αυτή την κόπωση και έχουμε αναρριχηθεί στο βουνό μέχρι αυτό το σημείο, αρχίζουμε να βλέπουμε το τέλος της πορείας μας και η ακτινοβολία του Πάσχα γίνεται πιο έντονη. Η Σαρακοστή είναι η σταύρωση του εαυτού μας, είναι η εμπειρία – περιορισμένη βέβαια – που αποκομίζουμε από την εντολή του Χριστού που ακούγεται στο ευαγγελικό ανάγνωσμα αυτής της Κυριακής: «όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθήτω μοι» (Μάρκ. 8,34). Αλλά δεν μπορούμε να σηκώσουμε το σταυρό μας και ν΄ ακολουθήσουμε το Χριστό αν δεν ατενίζουμε το Σταυρό που Εκείνος σήκωσε για να μας σώσει. Ο δικός Του Σταυρός, όχι ο δικός μας, είναι εκείνος που μας σώζει. Ο δικός Του Σταυρός είναι εκείνος που δίνει νόημα αλλά και δύναμη στους άλλους. Αυτό μας εξηγεί το συναξάρι της Κυριακής αυτής:

«Τη αυτή ημέρα Κυριακή τρίτη των Νηστειών, την προσκύνησιν εορτάζομεν του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού». Επειδή στη διάρκεια της νηστείας των σαράντα ημερών, κατά κάποιο τρόπο, και μείς σταυρωνόμαστε, νεκρωνόμαστε από τα πάθη, έχουμε την πίκρα της ακηδίας και της πτώσης, γι΄ αυτό υψώνεται ο τίμιος και ζωοποιός Σταυρός, για αναψυχή και υποστήριξή μας· μας θυμίζει τα πάθη του Κυρίου Ιησού Χριστού και μας παρηγορεί… Είμαστε σαν τους οδοιπόρους σε δύσκολο και μακρινό δρόμο που κατάκοποι, αν βρούν κάποιο ευσκιόφυλλο δένδρο κάθονται για λίγο ν΄ αναπαυθούν και ανανεωμένοι συνεχίζουν το δρόμο τους. Έτσι και τώρα τον καιρό της νηστείας και στο δύσκολο ταξίδι της προσπάθειας, ο ζωηφόρος Σταυρός φυτεύτηκε στο μέσον του δρόμου από τους αγίους Πατέρες για να μας δώσει άνεση και αναψυχή, για να μας ενθαρρύνει στην υπόλοιπη προσπάθειά μας. Ή, για να δώσουμε και ένα άλλο παράδειγμα: όταν έρχεται ένας βασιλιάς, πριν απ΄ αυτόν πορεύονται τα διακριτικά του γνωρίσματα, τα σκήπτρα, τα σύμβολα του και ύστερα εμφανίζεται ο ίδιος χαρούμενος για τη νίκη και μαζί του χαίρονται και όλοι οι υπήκοοί του· έτσι και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, που σε λίγο θα μας δείξει τη νίκη Του κατά του θανάτου Του και θα εμφανιστεί μετά δόξης την ημέρα της αναστάσεως, μας στέλνει πρώτα το σκήπτρο Του, τη βασιλική σημαία, το ζωοποιό Σταυρό ώστε να μας προετοιμάσει να δεχτούμε και τον ίδιο τον Βασιλιά και να Τον δοξάσουμε για τη νίκη…

Με το ζωοποιό Σταυρό γλυκαίνει την πικρία που νοιώθουμε από τη νηστεία, μας ενισχύει στην πορεία μας στην έρημο έως ότου φτάσουμε στην πνευματική Ιερουσαλήμ με την ανάστασή Του… Επειδή ο Σταυρός λέγεται Ξύλον Ζωής και είναι εκείνο το ξύλο που φυτεύτηκε στον Παράδεισο, γι΄ αυτό και οι θείοι Πατέρες τοποθέτησαν τούτο στο μέσον της Σαρακοστής, για να μας θυμίζει του Αδάμ της ευδαιμονία και την πτώση του από αυτή· να μας θυμίζει ακόμα ότι με τη συμμετοχή μας στο παρόν Ξύλο δεν πεθαίνουμε πια αλλά ζωογονούμαστε».

Έτσι ανανεωμένοι και καθησυχασμένοι θ΄ αρχίσουμε τώρα το δεύτερο μέρος της Σαρακοστής. Μια ακόμα εβδομάδα και την Δ΄ Κυριακή ακούμε την αναγγελία: «ο Υιός του Ανθρώπου παραδίδοται εις χείρας ανθρώπων, και αποκτενούσιν αυτόν και αποκτανθείς τη Τρίτη ημέρα αναστήσεται» (Μάρκ. 9,31). Η έμφαση τώρα μετατοπίζεται από μας, από τη δική μας μετάνοια και την προσπάθεια, στα γεγονότα που έγιναν για μας και για τη σωτηρία μας.

Κύριε ο δούς ημίν προφθάσαι την σήμερον ημέραν, Εβδομάδα αγίαν προλάμπουσαν φαιδρώς, της Λαζάρου εκ νεκρών εγέρσεως, αξίωσον τους δούλους σου τω φόβω σου πορεύεσθαι, το στάδιον της νηστείας άπαν διανύοντας.

Τον χρόνον της νηστείας νυν υπερμεσάσαντες, αρχήν ενθέου δόξης, σαφώς επιδειξώμεθα και εις τέλος εναρέτου πολιτείας, φθάσαι θερμώς σπεύσωμεν, όπως ληγώμεθα την τρυφήν την αγήρω.

Στον Όρθρο της Τετάρτης της Ε΄ εβδομάδας ακούμε ακόμα μια φορά το Μεγάλο Κανόνα του αγίου Ανδρέου Κρήτης, αλλά αυτή τη φορά ολόκληρο. Αν στην αρχή της νηστείας αυτός ο Κανόνας ήταν μια πόρτα που μας οδήγησε στη μετάνοια, τώρα, προς το τέλος, φαίνεται σαν μια «ανακεφαλαίωση» της μετάνοιας και της πραγματοποίησής της. Αν στην αρχή μόνο ακούγαμε τον Κανόνα, τώρα ελπίζουμε τα λόγια του να έχουν γίνει λόγια μας, θρήνος μας, ελπίδα μας, μετάνοια και ακόμα και αξιολόγηση της προσπάθειάς μας στην περίοδο της Σαρακοστής: πόσα απ΄ όλα αυτά έγιναν αληθινά δικά μας; Πόσο μακριά προχωρήσαμε στον μονοπάτι της μετάνοιας; Γιατί τώρα, όλα αυτά που αφορούν εμάς, πλησιάζουν στο τέλος. Από εδώ και μπρος πια ακολουθούμε και εμείς τους μαθητές που «ήσαν εν τη οδώ αναβαίνοντες εις Ιεροσόλυμα και ήν προάγων αυτούς ο Ιησούς». Τους έλεγε δε: «ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα και ο υιός του Ανθρώπου παραδοθήσεται τοις αρχιερεύσι και γραμματεύσι, και κατακρινούσιν αυτόν θανάτω και παραδώσουσιν αυτόν τοις έθνεσι και εμπαίξουσιν αυτώ και μαστιγώσουσιν αυτόν και εμπτύσουσιν αυτώ και αποκτενούσιν αυτόν και τη τρίτη ημέρα αναστήσεται» (Μάρκ. 10, 32-45). Αυτό είναι το Ευαγγέλιο της Ε΄ Κυριακής.

Ο τόνος στις ακολουθίες της Σαρακοστής αλλάζει. Αν στο πρώτο μέρος της η προσπάθειά μας σκόπευε στο να εξαγνιστούμε εμείς οι ίδιοι, τώρα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή η καθαρότητα δεν είναι αυτοσκοπός αλλά πρέπει να μας οδηγήσει στο στοχασμό, στην αυτοσυγκέντρωση και την οικειοποίηση του μυστηρίου του Σταυρού και της Ανάστασης. Το νόημα της προσπάθειάς μας τώρα μας παρουσιάζεται σαν συμμετοχή σ΄ αυτό το μυστήριο με το οποίο ήμασταν τόσο εξοικειωμένοι και το θεωρούσαμε δεδομένο ώστε το ξεχνούσαμε. Και τώρα, καθώς Τον ακολουθούμε πηγαίνοντας προς τα Ιεροσόλυμα μαζί με τους μαθητές Του, είμαστε «έκθαμβοι και έντρομοι».

05.04.2024

Ομιλία στο Ησυχαστήριο του Αγίου Πορφυρίου

(π. Βασίλειος Γοντικάκης, Προηγούμενος της Ιεράς Μονής των Ιβήρων Αγίου Όρους)

01.04.2024

Η χειρότερη αρρώστια μεταξύ των χριστιανών είναι η κατάκριση

29.03.2024

Μηνύματα από την Μεγάλη Τεσσαρακοστή

(πρ. Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος)

26.03.2024

Το ορθόδοξο εκκλησιαστικό φρόνημα.

(Ιερομ. Νικήτας Παντοκρατορινός)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

24.03.2024

Οι εικόνες διδάσκουν το ορθόδοξο δόγμα

(Ιερομ. Λουκάς Ξενοφωντινός)

21.03.2024

Γιατί νηστεύουμε την Μεγάλη Τεσσαρακοστή;

(Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου)

Για πιο λόγο νηστεύουμε τις σαράντα αυτές ημέρες; Την παλαιά εποχή πολλοί πιστοί προσέρχονταν στα μυστήρια χωρίς καμιά προετοιμασία και μάλιστα κατά την εποχή που ο Χριστός τα συνέστησε. Αντιλαμβανόμενοι οι πατέρες την παρακαλούμενη βλάβη από την απροετοίμαστη προσέλευση, αφού συγκεντρώθηκαν καθιέρωσαν σαράντα ημέρες νηστείας, προσευχών, ακροάσεως του θείου λόγου και συνάξεων, ώστε, αφού καθαρισθούμε όλοι μας με κάθε επιμέλεια και με προσευχές και με ελεημοσύνη και με νηστεία και με ολονύκτιες παρακλήσεις και με δάκρυα μετανοίας και με εξομολόγηση και με όλα τα άλλα, να προσέλθουμε έτσι στην Θεία Κοινωνία με καθαρή κατά το δυνατό συνείδηση.

Και ότι μ αὐτὸ κατόρθωσαν μεγάλα πράγματα, συνηθίζοντας μας με την συγκατάβαση αυτή στην νηστεία, γίνεται φανερό από το εξής: Αν εμείς όλο τον χρόνο επιμείνουμε να φωνάζουμε και να κηρύσσουμε την νηστεία, κανείς δεν προσέχει στα λόγια μας· αν όμως έλθει ο καιρός της νηστείας της Τεσσαρακοστής, τότε, χωρίς κανείς να προτρέπει ούτε και να συμβουλεύει και ο πιο νωθρός αφυπνίζεται και ακολουθεί την προτροπή και την συμβουλή, που επιβάλλει ο καιρός.

Αν λοιπόν σε ρωτήσει ο Ιουδαίος και ο ειδωλολάτρης, για ποιόν λόγο νηστεύεις , μη πεις, ότι νηστεύεις για το Πάσχα η για την θυσία του Σταυρού, γιατί θα του δώσεις μεγάλη αφορμή για αντεκλίσεις. Γιατί δεν νηστεύουμε για το Πάσχα ούτε για τον Σταυρό, αλλά για τα δικά μας αμαρτήματα, επειδή πρόκειται να προσέλθουμε στα μυστήρια· γιατί το Πάσχα δεν είναι αιτία νηστείας ούτε πένθους, αλλά υπόθεσης ευφροσύνης και χαράς. Γιατί ο Σταυρός συνέτριψε την αμαρτία, έγινε καθάρσιο της οικουμένης, έγινε αιτία συμφιλιώσεως και εξαλείψεως της πολυχρόνιας έχθρας, άνοιξε τις πύλες του ουρανού, έκανε τους εχθρούς φίλους, επανέφερε στον ουρανό, τοποθέτησε στα δεξιά του θρόνου του Θεού την ανθρώπινη φύση και μας πρόσφερε αμέτρητα άλλα πνευματικά αγαθά. Δεν πρέπει λοιπόν να πενθούμε ούτε να θλιβόμαστε, αλλά να αγαλλόμαστε και να χαιρόμαστε. Γι αυτό και ο Παύλος λέγει ̇ «Σε μένα ας μη συμβεί να καυχηθώ για τίποτε άλλο, παρά μόνο για τον σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού» (Γαλ. 6,14). Και πάλι ̇ «Ο Θεός δείχνει την αγάπη του προς εμάς με το ότι, αν και ήμασταν αμαρτωλοί, ο Χριστός πέθανε για μας» (Ρωμ. 5,8). Κάτι παρόμοιο λέγει και ο Ιωάννης ̇ «Γιατί τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο» (Ιω. 3,16). Πες όμως, πως; Αφού άφησε κατά μέρος όλα τα άλλα, ανέφερε τον σταυρό. Γιατί, αφού είπε, «τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο», πρόσθεσε, «ώστε έδωσε τον Μονογενή Υιό του να σταυρωθεί, ώστε να μη χαθεί ο καθένας που πιστεύει σ αὐτὸν, αλλά να έχει ζωή αιώνια» (Ιω. 3,16). Αν είναι λοιπόν ο Σταυρός αφορμή αγάπης και καύχημα, ας μη λέμε, ότι πενθούμε γι αυτόν. Γιατί δεν πενθούμε για εκείνον – μη γένοιτο – αλλά για τα δικά μας αμαρτήματα. Γι' αυτό νηστεύουμε.

19.03.2024

Η έξοδος των πρωτοπλάστων.

(Με τον π. Δημήτριο Κουτσούρη, Επίκουρο Καθηγητή της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

12.03.2024

Βία και Εκκλησία | Ad Hoc με τη Βίκυ Φλέσσα.

Με τον καθηγητή Καινής Διαθήκης του Τμήματος Θεολογίας του ΕΚΠΑ,Χρήστο Καρακόλη)

08.03.2024

Τί ονομάζουμε Ψυχοσάββατο.

«Δεῦτε πρό τέλους πάντες ἀδελφοί,

τόν χοῦν ἡμῶν βλέποντες,

καί τῆς φύσεως ἡμῶν τό ἀσθενές,

καί τήν εὐτέλειαν ἡμῶν,

καί τό τέλος ὀψώμεθα…»

Το Σάββατο πριν από την Κυριακή τής Απόκρεω, λέγεται «Σάββατο τῶν Ψυχῶν» ή «Ψυχοσάββατο». Είναι το πρώτο από τα δυο Ψυχοσάββατα του έτους (το δεύτερο επιτελείται το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής).

Ο λόγος που η Εκκλησία μας καθιέρωσε το Σάββατο των Ψυχών, παρ' ότι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι διότι πολλοί αδελφοί μας κατά καιρούς απέθαναν σέ μικρή ηλικία ή στην ξενιτιά ή στη θάλασσα, ή σέ πολέμους, ή στα όρη και τούς κρημνούς ή και μερικοί, λόγω πτωχείας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσύνων, «οἱ θεῖοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν τό μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων τῶν ἀπ' αἰῶνος εὐσεβῶς τελευτησάντων Χριστιανῶν».

Την μνήμη του θανάτου υπενθυμίζει σήμερα η Εκκλησία μας σ' εκείνους πού έρχονται για το Ψυχοσάββατο στην Εκκλησία. Στην Ιερά Μητρόπολη Μαντινείας και Κυνουρίας Κληρικοί και Λαϊκοί προστρέξαμε και αυτό το Ψυχοσάββατο με τα κόλλυβα στις Εκκλησίες και βρεθήκαμε στα Κοιμητήριά μας, με μόνο μέλημα την προσευχή για τούς νεκρούς μας, επικαλούμενοι το άπειρο έλεος του Θεού, έχοντας κατά νου τα λόγια του αγίου Αθανασίου τού Μεγάλου:

«Μήν ἀρνεῖσαι νά προσφέρεις λάδι καί νά ἀνάβῃς κεριά στόν τάφο του, ἐπικαλούμενος Χριστόν τόν Θεόν, καί ἄν ἀκόμα ὁ κοιμηθείς τελείωσε εὐσεβῶς τή ζωή του καί τοποθετήθηκε στόν οὐρανό. Γιατί αὐτά εἶναι εὐπρόσδεκτα ἀπό τόν Θεό καί προσκομίζουν μεγάλη τήν ἀνταπόδοσή Του, γιατί το λάδι καί το κερί είναι θυσία και ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἐξιλέωση.»

Η δε αγαθοεργία φέρνει τελικά προσαύξηση με κάθε αγαθή ανταπόδοση. Ο σκοπός του προσφέροντος, για την ψυχή κοιμηθέντος, είναι ίδιος με τα όσα κάνει όποιος έχει μικρό παιδί άρρωστο και αδύναμο, για το οποίο προσφέρει στον ιερό Ναό κεριά, θυμίαμα και λάδι με πίστη και τα χαρίζει όλα για το παιδί του.

Τα κρατάει και τα προσφέρει με τα χέρια του, σαν να τα κρατάει και να τα προσφέρῃ το ίδιο το παιδί, ακριβώς δηλαδή όπως γίνεται όταν στο Βάπτισμα αποκηρύσσεται ὁ σατανάς από τον Ανάδοχο για λογαριασμό του νηπίου.

Παρομοίως πρέπει να θεωρείται και όποιος πέθανε πιστός στον Κύριο, ότι κρατάει και προσφέρει τα κεριά και το λάδι, και όλα όσα προσφέρονται για τη λύτρωσή του.

Έτσι με τη χάρη τού Θεού η προσπάθεια πού γίνεται με πίστη δε θα πάει χαμένη.

Να είστε σίγουροι ότι οι θείοι Απόστολοι και οι θεοδίδακτοι Διδάσκαλοι και οι θεόπνευστοι Πατέρες, αφού πρώτα ενώθηκαν με το θείο και φωτίσθηκαν, καθόρισαν με τρόπο θεάρεστο τίς Λειτουργίες, τίς προσευχές και τίς ψαλμωδίες, πού γίνονται κάθε χρόνο στη μνήμη εκείνων πού πέθαναν.

Και όλα αυτά μέχρι σήμερα, πάντα με τη χάρη του φιλάνθρωπου Θεού, αυξάνονται και συμπληρώνονται σ' όλα τα σημεία του ορίζοντος για να δοξάζεται και να εξυμνείται ὁ Κύριος των κυρίων και Βασιλεύς των βασιλευόντων».

π. Ιωάννης Σουρλίγγας

(Πηγή: www.pemptousia.gr)

08.03.2024

Ποια η θέση της γυναίκας στην εκκλησία;

(Θανάσης Παπαθανασίου, αναπληρωτής Καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

06.03.2024

Το «ανήκειν» στην ενορία.

(Απόστολος Νικολαΐδης, Ομότιμος Καθηγητής της Κοινωνικής Θεολογίας ΕΚΠΑ)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

01.03.2024

Γιατί υφίσταται ο θάνατος;

(Αρχιμανδρίτης Ζαχαρίας Ζάχαρου)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

26.02.2024

Ο πνευματικός βίος του Αγίου Σωφρονίου.

(Με τον Αρχιμ. Ζαχαρία Ζάχαρου)

22.02.2024

Μητρ. Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος :

"Οἱ Τρεῖς Ἱερὰρχες, ρήτορες Σοφὶας θεοειδεῖς"| Με την Βίκυ Φλέσσα

(Πηγή: www.aparchi.gr)

19.02.2024

Η οικογένεια δεν είναι θεσμός προς διαπραγμάτευση…

(Θεοφιλέστατος. Επίσκοπος Αχαΐας κ. Αθανάσιος)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

15.02.2024

Οι δοκιμασίες στην ζωή μας.

(άγιος Παΐσιος)

13.02.2024

Περί έρωτος.

Με αφορμή την εορτή των αγίων Ακύλα και Πρίσκιλλας.

09.02.2024

Τι είναι αμαρτία;

(Απόστολος Νικολαΐδης, Ομότιμος Καθηγητής της Κοινωνικής Θεολογίας ΕΚΠΑ)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

06.02.2024

Tο κακό ως αποτέλεσμα της θνητότητας

(κ. Διονύσιος Σκλήρης, θεολόγος - συγγραφέας)

01.02.2024

Τεκνογονία/τεκνοθεσία: οι Πατερικές διαστάσεις ενός προβληματισμού

(Με τον κ. Απόστολο Νικολαΐδη, Ομότιμο Καθηγητή της Κοινωνικής Θεολογίας ΕΚΠΑ.)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

29.01.2024

Γνωριμία με τους Τρεις Ιεράρχες.

26.01.2024

Το οικουμενικό μήνυμα του Ευαγγελίου.

(με τον κ. Θανάση Παπαθανασίου, αναπληρωτή καθηγητή στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών)

22.01.2024

Ο Μητροπολίτης Μεσογαίας & Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος για την ομοφυλοφιλία.

21.01.2024

Μάξιμος ο Ομολογητής
Κεφάλαια περὶ ἀγάπης
(Ἐκλογὴ ἀπὸ τὴν A' Ἑκατοντάδα)
Ἀπόδοση : Αρχιμ. Χριστοδούλου Παρασκευαΐδη (νῦν Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος)
Ἀπὸ τὸ «Χριστιανικὸν Συμπόσιον» Β', Ἀθῆναι 1968.

νε'.— Ἀφοῦ ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη δὲν σκέπτεται οὔτε κάνει κάτι κακὸ γιὰ τὸν πλησίον, τότε ἐκεῖνος ποὺ φθονεῖ τὸν ἀδελφό του καὶ λυπεῖται γιὰ τὴν πρόοδό του, καὶ μὲ εἰρωνεῖες προσπαθεῖ νὰ μειώση τὸ καλό του ὄνομα, ἢ μὲ τίποτε ἄλλη κακοήθεια ἐπιζητεῖ τὸ κακό του, πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ μὴ ἀποξενωθῆ ἀπ' τὴν ἀγάπη καὶ νὰ καταστήση τὸν ἑαυτὸ του ἔνοχο τῆς αἰωνίας Κρίσεως; 

νη'.— Μὴ ἀνοίγης τ' αὐτιά σου γιὰ ν' ἀκούσης ὅσα ἡ γλῶσσα τοῦ κατηγόρου τῶν ἄλλων ἐκστομίση, οὔτε πάλι ν' ἀφήνης τὴν γλῶσσα σου νὰ λέη λόγια σὲ ἄνθρωπο φιλοκατήγορο, καὶ νὰ εὐχαριστεῖται λέγοντας καὶ ἀκούοντας κατηγορίες ἐναντίον τοῦ πλησίον σου, γιὰ νὰ μὴ χάσης τὴν θεία ἀγάπη καὶ ἀποξενωθῆς ἀπ' τὴν αἰώνια ζωή. 

ξ'.— Αὐτὸν ποὺ ἔρχεται καὶ σοῦ λέει κατηγορίες ἐναντίον ἄλλων, κλεῖσε του τὸ στόμα καὶ μὴ τοῦ ἐπιτρέπης νὰ συνεχίζη, γιὰ νὰ μὴ θεωρηθῆς συνυπεύθυνος μαζί του καὶ ἁμαρτήσης ἔτσι διπλῆν ἁμαρτία, δηλ. καὶ τὸν ἑαυτό σου συνηθίσης στὸ κακὸ καὶ ὀλέθριο πάθος, καὶ ἐκεῖνον ἀφήσης νὰ φλυαρῆ κατὰ τοῦ πλησίον του χωρὶς νὰ τὸν σταματήσης. 

20.01.2024

Η αγκαλιά της Δύσης στην Ορθοδοξία

 (Αρχιμ. Ζαχαρίας Ζάχαρου - Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου του Έσσεξ)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

16.01.2024

Ο μακαριστός Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος για τους ομοφυλόφιλους.

12.01.2024

Ποιος ο ρόλος της κατήχησης σήμερα; 

(Αρχιμ. Θεωνάς Αθανασιάδης)

(Πηγή: www.aparchi.gr)

10.01.2024

Η τελειότητα της πνευματικής ζωής.

(αγίου Γρηγόριος Νύσσης)

«Σκοπό» ονομάζω αυτό, χάριν του οποίου γίνονται τα πάντα. Όπως για παράδειγμα ονομάζουμε «σκοπό της γεωργίας» την απόλαυση των καρπών, «σκοπό της κατασκευής ενός σπιτιού» την κατοίκηση, «σκοπό του εμπορίου» τον πλούτο και «σκοπό της προπόνησης» το στεφάνι μετά τους αγώνες, έτσι λοιπόν και «σκοπό της πνευματικής ζωής» θεωρώ το να ονομαστεί κάποιος υπηρέτης του Θεού, το οποίο συνεπάγεται ότι δεν θα χωθούμε στον τάφο, δηλαδή ότι η ζωή μας θα καταστεί γυμνή και απέριττη από τις επιπτώσεις της πονηρής ζωής.

Άλλο γνώρισμα αυτής της υποτέλειας στον Θεό μας λέει η Γραφή ότι είναι το να μην αμαυρωθούν ούτε τα μάτια μας ούτε να φθαρεί το πρόσωπό μας. Διότι το μάτι, που πάντοτε βρισκόταν μέσα στο φως, πώς να αμαυρωθεί από το σκοτάδι που του είναι ξένο; Αυτός, που διατήρησε σε όλη του τη ζωή την αφθαρσία, δεν κληρονομεί με κανένα τρόπο κάποιο είδος φθοράς πάνω του. Διότι αυτός που αληθινά έγινε κατ' εικόνα Θεού και πουθενά δεν παραστράτησε από αυτή τη θεϊκή σφραγίδα, κουβαλά τα γνωρίσματα αυτά και συνεργεί με κάθε τρόπο στην ομοίωσή του προς το Αρχέτυπο, καλλωπίζοντας την ίδια του την ψυχή με την αφθαρσία, την αιωνιότητα, αλλά και την αποχή από κάθε είδους κακία.

Καισάριε, άνθρωπε του Θεού, σε συμβουλεύω με αυτόν τον σύντομο λόγο, σχετικά με την τελειότητα της ενάρετης ζωής, υποδεικνύοντάς σου σε γενικές γραμμές ως υπόδειγμα τον βίο του Μεγάλου Μωυσή, ως μια υποδειγματική εικόνα της αληθινής ομορφιάς. Με βάση αυτόν, όλοι εμείς, μιμούμενοι τις ενέργειές του, ας μεταφέρουμε στους εαυτούς μας το αποτύπωμα αυτού του υποδειγματικού κάλλους. Όσον αφορά στο ότι πράγματι ο Μωυσής κατόρθωσε την τελειότητα, ποιος θα ήταν πιο αξιόπιστος μάρτυρας από την ίδια τη φωνή του Θεού που λέει προς αυτόν: «Σε ξεχώρισα ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους», αλλά και από το γεγονός ότι ονομάστηκε «φίλος του Θεού» απ' τον Θεό τον ίδιο. Προτίμησε να χαθεί μαζί με όλους τους υπόλοιπους, σε περίπτωση που δεν εξευμενιζόταν ο Θεός με όσους είχαν αμαρτήσει και με αυτόν τον τρόπο σταμάτησε την οργή του Θεού, ο οποίος δεν ήθελε να λυπήσει τον φίλο του. Όλα αυτά είναι σαφής φανέρωση και απόδειξη ότι ο βίος του Μωυσή είχε ανέβει στο ανώτατο όριο της τελειότητας.

Επειδή λοιπόν αυτό ήταν το ζητούμενό μας, το ποιος είναι ο τέλειος τρόπος της πνευματικής ζωής, νομίζω ότι σύμφωνα με τα παραπάνω βρήκαμε την τέλεια απάντηση. Ας είναι δική σου μέριμνα, λοιπόν, ευγενέστατε φίλε μου, να ατενίζεις διαρκώς αυτό το υπόδειγμα· και να μεταφέρεις όλα αυτά τα στοιχεία που αναλύσαμε σε αυτήν τη διήγηση, με την υψηλότερη αλληγορική ερμηνεία, στην ίδια σου τη ζωή, επιτρέποντας στον Θεό να σε γνωρίσει και να γίνεις φίλος του. Διότι αυτή είναι η πραγματική τελειότητα της πνευματικής ζωής: το να μην αποχωριζόμαστε τον κακό βίο με δουλοπρέπεια, επειδή φοβόμαστε την κόλαση, ούτε να πράττουμε το αγαθό με την ελπίδα ότι θα ανταμειφθούμε, εμπορευόμενοι έτσι την ενάρετη ζωή με διάθεση συναλλαγματική και εμπορική. Αλλά πρέπει, αδιαφορώντας για όλα αυτά και για όλα όσα έχει υποσχεθεί ο Θεός πως θα μας χαρίσει, να μην τρομάζουμε με τίποτα στον κόσμο, παρά μόνο με την ιδέα του να στερηθούμε τη φιλία του Θεού. Και για τους εαυτούς μας να θεωρούμε ως μοναδικό πράγμα ποθητό με πραγματική αξία το να γίνουμε φίλοι του Θεού, αυτό δηλαδή που -σύμφωνα με τον λόγο μου- είναι η τελειότητα της πνευματικής ζωής.

Οτιδήποτε ακόμη πιο μεγαλοπρεπές και ακόμη πιο θεοειδές ανακαλύψει ο νους σου, όταν φωτιστεί (και είμαι σίγουρος ότι θα ανακαλύψει πολλά) σίγουρα θα είναι κέρδος κοινό και για τους δυο μας εν Χριστώ Ιησού. Αμήν.

(Πηγή: www.aparchi.gr)

Η τελειότητα της πνευματικής ζωής
Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Εις τον βίον Μωυσέως Λόγος Β'
Επιλογή αποσπάσματος, απόδοση στη Νεοελληνική: Απαρχή

08.01.2024

Τρεις εικόνες από την εορτή των Θεοφανίων.

(Πρωτοπρεσβύτερος Θεμιστοκλής Μουρτζανός, Δρ. Θεολογίας)

Το Άγιο Δωδεκαήμερο ολοκληρώνεται με την εορτή των Θεοφανίων, η οποία αποτελεί για τον λαό μας μία εξαιρετική ευκαιρία να κρατήσει ζώσα στην καρδιά και την ψυχή του την παράδοση της πίστης μας. Έθιμα όπως ο καθαγιασμός των υδάτων, όπου υπάρχει θάλασσα ή ποτάμι ή λίμνη ή, ακόμη και, συντριβάνι ή δεξαμενή, το να παίρνουμε αγιασμό στο σπίτι και να ραντίζουμε τα δωμάτια, όπως επίσης και τα κτήματα και τους χώρους εργασίας, ακόμη και τα ζωντανά που συνυπάρχουν με τον άνθρωπο, το ότι οι ιερείς περιέχονται τα σπίτια και φωτίζουν, τα παιδιά που λένε τα κάλαντα την παραμονή της εορτής, γεννούν ένα κλίμα που ομορφαίνει αληθινά τη ζωή μας.

Η γιορτή όμως έχει και ένα βαθύ πνευματικό περιεχόμενο, στο οποίο αξίζει να στεκόμαστε, ώστε να βλέπουμε, να μαθαίνουμε, να χαιρόμαστε, να δοξολογούμε τον Θεό που επέτρεψε να γευόμαστε πλούσια τη χάρη Του, διά της επιφανείας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Οι Πατέρες της Εκκλησίας εκφώνησαν σπουδαίους λόγους, που αποκαλύπτουν διά του φωτισμού του Αγίου Πνεύματος, κάποια «γιατί;» που έγιναν σ' αυτή την εορτή, που αποτελεί συνέχεια του μυστηρίου της Ενανθρωπήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού.

Ας σταθούμε σε τρεις χαρακτηριστικές εικόνες, όπως τις ερμηνεύει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.

Η πρώτη είναι το ότι ο Χριστός μπήκε στο νερό του Ιορδάνη και βγήκε αμέσως. Η κατάδυση του Χριστού στον νερό προεικόνιζε την κατάβασή Του στον Άδη, μετά τον σταυρό και τον εκούσιο θάνατό Του. Έτσι και η έξοδός του από το νερό, η ανάστασή Του από αυτό, προεικόνιζε την Ανάστασή Του από τους νεκρούς. Ο Χριστός δεν είχε ανάγκη κάθαρσης, διότι δεν ήταν δέσμιος της φθοράς, του κακού, της αμαρτίας, της δύναμης του θανάτου. Γι' αυτό και εισέρχεται και εξέρχεται αμέσως. Οι Ιουδαίοι που βαπτίζονταν από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο στο Ιορδάνη εξομολογούνταν εκείνη τη στιγμή τις αμαρτίες τους, μετανοώντας γι' αυτές, ώστε με το νερό να δηλώνουν την κάθαρσή τους. Όμως εξέρχονταν από το νερό υποκείμενοι στη φθορά και τον θάνατο. Ο Χριστός προσλαμβάνοντας την φύση μας την λυτρώνει και την ανασταίνει. Γι' αυτό και διαφέρει η βάπτιση του Χριστού από αυτή των υπολοίπων ανθρώπων και γι' αυτό και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος απορεί για το αίτημα του Κυρίου.

Η δεύτερη είναι ότι άνοιξαν οι ουρανοί για τον Χριστό. Δεν λέει «ο ουρανός άνοιξε», διότι δεν ήταν τοπικό το άνοιγμα. Λέει «οι ουρανοί», δηλαδή ο τρόπος της Βασιλείας του Θεού, της κοινωνίας με τον Θεό που αγκαλιάζει τον κάθε άνθρωπο και συμβολικά εκφράζεται με την φράση «οι ουρανοί». Όπως κατά την κάθοδό Του στον Άδη κρύφτηκε για μας υποκάτω της γης και μόλις αναστήθηκε άνοιξε τα πάντα και για τον εαυτό Του και για μας. Έχοντας ο Χριστός ψυχή και σώμα, τα οποία προσέλαβε από εμάς για χάρη μας, δια μεν του σώματος υπέστη τα πάθη και τον θάνατο και την ταφή για μας, και ανέδειξε με την ανάστασή Του εκ του τάφου την αθανασία πλέον του σώματος. Παρέδωσε σε μας να τελούμε εις ανάμνησιν την αναίμακτη Θυσία, και να απολαμβάνουμε δι' αυτής την σωτηρία. Δια δε της ψυχής κατήλθε στον Άδη και επανήλθε και μετέδωσε σε όλους φως αΐδιο και ζωή και ως δείγμα τούτου μας παρέδωσε να τελούμε το άγιο Βάπτισμα, και δι' αυτού να έχουμε την σωτηρία, εφ' όσον με κάθε ένα από τα δύο μυστήρια -Θεία Ευχαριστία και Βάπτισμα- θεοποιούνται αμφότερα, και ψυχή και σώμα, δεχόμενα τα σπέρματα της αθανάτου ζωής. Γι' αυτό και τα πάντα αγιάζονται, ακόμη και ο υλικός κόσμος. Τίποτα δεν μένει χωρίς την χάρη του Θεού.

Η τρίτη εικόνα είναι η φανέρωση του Αγίου Πνεύματος με την μορφή περιστεράς. Το περιστέρι δεν πετά πάνω από τόπους ακάθαρτους και δυσώδεις, αλλά μόνο σε μέρη καθαρά. Το περιστέρι ακόμη μάς θυμίζει την αγγελία ότι η γη ήταν καθαρή από τα νερά του κατακλυσμού, όπως επίσης και από την νέκρωση των ανθρώπων, και έτσι ο Νώε εισήλθε σε έναν καινούργιο πλέον κόσμο βγαίνοντας από την κιβωτό. Έτσι και το Άγιο Πνεύμα μας υπενθυμίζει ότι στον καινούργιο κόσμο του Θεού δεν χωρά το κακό, η αμαρτία, ο ρύπος του θανάτου, αλλά μόνο το φως και η καθαρότητα της παρουσίας του Χριστού, της πίστης σ' Αυτόν, όπως επίσης και της αγάπης που σώζει. Το ίδιο και η φωνή του Θεού Πατρός, που ακούγεται να λέει: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα». Ο Πατήρ διά του Υιού γνωρίζεται. Και το Άγιο Πνεύμα υπενθυμίζει συνεχώς αυτή τη γνώση εν τη Εκκλησία. Ό,τι λέχθηκε περί του Μεσσία στην Παλαιά Διαθήκη αποδεικνύεται αληθινό. Και τώρα η Καινή διαθήκη γίνεται μία νέα συμφωνία Θεού και ανθρώπων, συμφωνία αγάπης και ανάστασης!

Η εορτή των Θεοφανίων σηματοδοτεί την ανακαίνιση της φύσης μας. Πλέον στο πρόσωπο του Υιού διαφαίνεται η έννοια-κλειδί: η υπακοή στο θέλημα του Θεού, που επειδή είναι δικαιοσύνη, δηλαδή αγάπη, σώζει όχι μόνο την φύση μας γενικά, αλλά και το πρόσωπό μας ξεχωριστά, τον καθέναν μας. Γι' αυτό και η χαρά μας είναι μεγάλη αυτή την ημέρα. Ας τη ζήσουμε και στην Εκκλησία και στην παράδοση του λαού μας!

Χρόνια πολλά κι ευλογημένα!

themistoklismourtzanos.blogspot.com

(Πηγή: www.pemptousia.gr)

05.01.2024

To νόημα της Βαπτίσεως του Κυρίου.

(Σοφία Δασκαλοπούλου, Θεολόγος, Υπ. Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας Χριστιανισμού Α.Π.Θ)

Η Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη, τιμά με την σημερινή μέρα την Βάπτιση του Κυρίου, διανύοντας στο χρόνο την λυτρωτική διάσταση και μεταφέροντας το μήνυμα της χριστιανικής αναγεννήσεως, μέσα από την φανέρωση του Θεού στον άνθρωπο και τον φωτισμό του ανθρώπου με το φως της αληθινής Θεογνωσίας.

Η γιορτή των Θεοφανείων ή Επιφανείων ή Αγίων Φώτων , είναι μία από τις μεγαλύτερες γιορτές του Δωδεκαόρτου του λειτουργικού έτους, και αποτελεί την αρχαιότερη, μετά το Πάσχα, δεσποτική γιορτή. Το περιεχόμενο της, είναι η βάπτιση του Ιησού Χρίστου από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, στον Ιορδάνη ποταμό και η Θεοφάνεια του Πατέρα για τον Υιό, με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος «εν είδει περιστεράς». Την ημέρα της εορτής των Αγίων Θεοφανείων διαβάζεται κατά την θεία Λειτουργία η ευαγγελική περικοπή από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου « ….. ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα», σημειώνοντας μια σημαντική στιγμή στην ιστορία του Ιησού και στην αποκάλυψη του προσώπου και της αποστολής του στον κόσμο, ως συλλογική απόφαση του Τριαδικού Θεού. Η γιορτή των Θεοφανείων αποτελεί επίσης, την απαρχή τον χριστιανικού βαπτίσματος και του φωτισμού και αγιασμού του κόσμου, καθώς και του καθαγιασμού της φύσεως και του υγρού στοιχείου που αποτελεί την βάση της ζωής σε ολόκληρη την δημιουργία.

Στην αφήγηση των ιερών ευαγγελιστών, ένα από τα βασικά στοιχεία της Βάπτισης του Ιησού μετά την άνοδό του από το ρεύμα του ποταμού, αποτελεί η διάνοιξη των ουρανών, δηλώνοντας με παραστατικό τρόπο την επικοινωνία του επίγειου και ουράνιου κόσμου κατά την οποία «τα άνω τοις κάτω συνεορτάζει και τα κάτω τοις άνω συνομιλεί». Εκφράζοντας την πραγματική σχέση Θεού και ανθρώπου που επιτυγχάνεται με το έργο του Χριστού, η βάπτιση Του κατέστη ο θεμέλιος λίθος της σύνδεσης κάθε πιστού με το μυστήριο της βάπτισης του, με το οποίο ξαναγεννιέται και εισέρχεται στη νέα εν Χριστώ ζωή.

Τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας που βρίσκονται επί σκηνής μαρτυρούν ότι το γεγονός της Βαπτίσεως του Κυρίου αποτελεί φωτεινό ορόσημο στην επί γης πορεία και δράση του Σωτήρα μας. Η μαρτυρία του Θεού Πατέρα για τον Υιό, φανερώνει ότι ο Υιός είναι απαύγασμα της «δόξης του Πατρός» ως κοινή ουσία και ενέργεια του Τριαδικού Θεού, αρχίζοντας έτσι το μεσσιανικό έργο του. Η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος με την μορφή περιστεράς, δηλώνει το τέλος του κατακλυσμού της αμαρτίας και την έναρξη μιας νέας εποχής για την ανθρωπότητα αυτή του Μεσσία, εκφράζοντας ένα μήνυμα ελπίδας για την ανθρωπότητα. Με την αποκορύφωση στη φωνή εξ ουρανού του Θεού Πατέρα, υποδηλώνεται η ενθρόνιση Του ως του μόνου αληθινού Βασιλέως και Κυρίου της ανθρωπότητας. Σημειώνεται μια σημαντική στιγμή στην ιστορία του Ιησού και της αποστολής Του στον κόσμο, αναγνωρίζοντας δημόσια ότι είναι ο Υιός του Θεού, και ορίζοντας ότι η ενανθρώπησή Του ήταν το κατ' ευδοκία θέλημα Του.

Μέσα σε καιρούς που απασχολούνται οι σκέψεις μας, ας ρίξουμε το βλέμμα μας στον Βαπτισθέντα Χριστό και ας αντιληφθούμε ότι Αυτός είναι η λύση σε κάθε πρόβλημα μας. Ας λουσθούμε στα νάματα του Ιορδάνου μέσα από τον αγιασμό, προσεγγίζοντας το μεγάλο μυστήριο και το βαθύτερο νόημα της γιορτής των Θεοφανείων βιωματικά. Το μήνυμα του ακέραιου και του αυθεντικού ανθρώπου αποτελεί ένα σύγχρονο και επίκαιρο μήνυμα που διαφυλάσσεται στους αιώνες στο χώρο της εκκλησίας, έναν χώρο λυτρώσεως της ανθρώπινης αξίας, που διασώζεται η κληρονομιά του ανθρώπου και ορίζεται το νόημα του μέσα στον κόσμο. Το Άγιο Πνεύμα όμως, ούτε αντικαθιστά, ούτε υποκαθιστά τον Χριστό μας, αλλά μας ικανώνει όλους μας απέναντι στον Χριστό και την παρουσία Του, διότι χωρίς Αυτό παραμένει άγνωστη η Θεότητα και η Θεανθρωπότητά του Κυρίου μας.

Ας γίνει αντιληπτό το θεολογικό βάθος των ευχών της γιορτής των Θεοφανείων, αποτελώντας τον ύμνο της ανακαινισμένης εν Χριστώ κτίσεως. Ας επιλέξουμε φέτος την εσωτερική χαρά και ελπίδα για όλους μας, προκειμένου να γευτούμε αυτή την χαρά της άλλης βιοτής, ως την άγκυρα της δικής μας ελπίδας.

(Πηγή: www.pemptousia.gr)

01.01.2024

Μ. Βασίλειος, ''Το λιοντάρι του Χριστού''.